Nitrolu yakıtla çalışan motorlar bazen tam bir başbelası olabilirler. Umarım bu rehber karşılaşabileceğiniz sorunlarda size yardımcı olabilir. Pek çoğumuz motorlarla ilgili önemli bilgileri zor yoldan öğrenmişizdir. Şimdi bu mekanik yaratıkların gizemlerine bazı temel bilgileri öğrenerek giriş yapalım. Tüm mekanik araçlar varoldukları süreçte üç aşamadan geçerler.            

1. Rodaj           

2. Nominal aşınma           

3. Bozulma

Bizim arzumuz ikinci safhayı olabildiğince uzatabilmek ve yıllar boyunca sorunsuz bir şekilde motorumuzdan faydalanmaktır. Bu hedef için aşağıda bazı ipuçlarını bulacaksınız. 

BİRİNCİ AŞAMA: MOTORUN RODAJI Tüm motorlar yep yeni oldukları dönemde sevgiyle yaklaşılmak isterler. Marangozlar çalışmalarında 1/16 inçlik bir hata payının tolerans sınırları içerisinde olduğunu kabul ederler. Bu motorlar ise bir inçin 0.001’i kadar hassasiyetleri tolerans sınırları içerisinde kabul edecek şekilde üretilirler. Motorun ne kadar kaliteli olduğu bir anlam ifade etmez. Nominal aşınma döneminde yaşayabilmesi için motorun mutlaka rodaj işleminden doğru şekilde geçmesi gerekmektedir. Rodaj sırasında kullanılacak olan benzin son derece önemlidir. Benzin içerisinde en az %18 oranında yağ olmalıdır. Rodaj için asla yüksek nitrolu benzin kullanmayınız. Hem paranızı hem de motorunuzu korumuş olursunuz. %25 veya daha nitro içeren benzinleri tecih edin. Her zaman yeni benzin kullanın. Kesinlikle 6 ay veya daha uzun süredir beklemiş benzini rodajda kullanmayın. Beklemiş benzinde yoğunlaşma (kondensasyon) meydana gelebileceğinden motorunuza sorun çıkarabilir ve ayrıca paslanmasında rol oynayabilir. Benzinin karbüratörünüze ulaşmadan önce bir şekilde filtreden geçtiğini teyid edin. Bir çok insanın yakıt hatlarındaki kirden dolayı iğneyi olması gerektiği gibi ayarlayamadıkları bilinen bir durumdur. Bu onları karbüratör ve yakıt sistemlerindeki pisliği temizleyinceye kadar çıldırtan bir durumdur. Bujiler kullanılıp atılan ürünlerdir. Her zaman yanınızda yetrli miktarda yeni bujiniz olmalıdır. O.S. bujileri piyasada hem güvenilir hem de performansları açısından en çok tavsiye edilen bujilerdir.Bir nitro benzinli motorun rodajına başlarken motoru üzerindeki tüm vidaların sıkıca yerlerine oturduğunu öncelikle kontrol edin. Daha önceleri gevşek vidaların bulunduğu motorlarla karşılaşılmıştır. Üreticiler de hata yapabilirler. Aslında benim en çok önereceğim motorun manifoldunu tutan tüm vidalarının sökülerek Kırmızı Loctite konularak yeniden sıkıca yerlerine yerleştirilmeleridir. Ancak bunu yaparken sıvıyı vidanın tüm bölgelerine yaymayın. Vibrasyonla gevşeyebilecek tüm vidalara Mavi Loctite sürünüz. Kırmızı renklisi daha kalıcı bir yapıya sahip olup ısı olmayan yüzeylerde onu açabilmeniz daha zor olacaktır. Bujiyi motordan ayırıp motor içerisine birkaç damla “after run oil” damlatınız. Bu ilk çalıştırmada motorun yağsız çalışmasını önleyecek ve ömrününün uzamasına büyük bir katkı yapacaktır. Bu yağların içerisinde genellikle korozyonu önleyen inhibitörler vardır ve silindir ile krank milinin korunmasında son derece yardımcıdırlar. Benzinin yanmasından ortaya çıkan bir yan ürün olan hidroklorik asit eğer motorunuza bu yağlardan damlatmayı ihmal ederseniz motorunuzu kelimenin tam manasıyla yiyecektir. Bu işlemlerden sonra bujiyi yerine oturtun ve iğnenizi üç tur açın. Motor çalıştığı zaman onun olabildiğince zengin çalışmasını istiyoruz. RPM olabildiğince düşük tutulmalıdır. İlk rodaj sırasında motoru asla tam gazda çalıştırmayınız. Tüm parçaların birbirleriyle oyum içerisine gelirken işlemin olabildiğince kibarca gerçekleşmesini arzu ediyoruz. İlk depo benzini yakarken kibarca gaz kolunu öne geri oynatarak RPM’i değiştiriniz. Bu durum motorda “sıcak nokta”ların oluşumunu engelleyecektir. Buji ısıtıcınızı ilk deponun tüketilmesi sırasında bujinize takılı bırakabilirsiniz. Bu motorunuzun arzu edildiği kadar zengin çalışmasına yardımcı olacaktır. Rodaj işleminin tam olarak bitmesi için üç depo benzini tüketmeniz gerekmektedir. Üçüncü deponun tüketilmesi sırasında buji ısıtıcıyı çıkarın ve iğne ayarını fabrika önerisine göre ayarların. Üçüncü depo da bittiğinde artık sorunsuz bir motor için gerekli işlemleri tamamlamış oluyor ve uçmaya hazır hale geliyorsunuz. 

İKİNCİ AŞAMA: NOMİNAL AŞINMA   İster iki zamanlı, ister dört zamanlı motorunuz olsun, her zaman egzostan çıkacak beyaz dumana dikkat etmeniz gerekecektir. Mutlaka iyi bir beyaz duman görmelisiniz. Duman yoksa motor fakir çalışıyor demektir ve siz motorun ömrünü kısaltıyorsunuzdur demektir. Motor fakir çalışıyorsa ısı yükselmiştir ve yükselen ısı kötüdür.  Hava Filtresi:Bir motorun en önemli yıkıcı faktörünün kir ve pislik olduğu bir sır değildir. Motor parçaları içerisindeki yataklarda oluşan problemlerin neredeyse %50 kadarı pisliklerin motora girmesi neticesinde ortaya çıkmaktadır. Hava filtreleri 15 mikron boyutundaki partiküllere kadar içeri alınan havayı temizlemekte ve motorun ömrünün uzamasına katkı sağlamaktadırlar.  

ÜÇÜNCÜ AŞAMA: BOZULMA   Yukarıda tarif edilen yöntemlere uyulduğu durumlarda anormal şartlar dışında motorlar torunlarınıza biele uçuş yaptıracak kadar uzun ömürlü olabilirler. Eğer motorlarınıza hoyratça bakarsanız gereksiz bir şekilde erkenden değiştirmek ve yenilerini almak zorunda kalırsınız. Bu da gereksiz yere para harcamanız anlamına gelecektir.  Kazasız, kırımsız, zevkli ve heyecanlı uçuşlar diliyorum.

Barlas N. Aytaçoğlu